#grammado – feiten & fietsen

“Astrid, is het handvaten of handvatten? Of kan beide?” Regelmatig krijg ik vragen over hoe het nu grammaticaal zit. Vind ik hartstikke leuk, want daarmee houden we de Nederlandse taal onder de aandacht. Nu had ik het onderwerp handvat/handvatten al ooit eens aangekaart. Deze stond alleen nog niet als blogje op mijn website. Een mooie aangelegenheid dus om dit nu dan te doen.

Maar wat is nu het antwoord? Niet anders dan toen en dat was, hoe toevallig, precies twee jaar geleden.  Ik kreeg namelijk toen dezelfde vraag van een fietsmaatje. Mijn overtuiging was handvatten, maar aan overtuigingen heb je niets. Nou, …. hier komt dan de uitleg:

Veel mensen denken aan vat in de betekenis van ‘ton’. Dat heeft als meervoud: vaten. Wijnvat wordt bijvoorbeeld wijnvaten. En dan denk je bij het woord handvat in het meervoud al gauw aan handvaten.

De betekenis van vat is ook echter ‘greep’ (zoals op je fiets) en het meervoud daarvan is: vatten. In het geval van handvat is het juiste meervoud: handvatten.

Toch wordt het meervoud handvaten zo algemeen gebruikt dat dit uiteindelijk ook het woordenboek heeft gehaald, hoewel de Dikke Van Dale er wel bij schrijft: minder juist. Gebruik dus bij voorkeur handvatten, want daarmee fiets je altijd goed.

Overpeinzing van de dag: aan overtuigingen heb je niets, wel aan feiten.