#grammado – wel of geen s

De weersvoorspellingen: koud, een zonnetje, kans op regen en daarmee ook kans op een regenboog. En die was er tijdens ons ritje gisteren met de Twentse Ondernemerswaaier gisteren.

Waarom schrijf je trouwens weersvoorspellingen en niet weervoorspellingen? In de basis is het eigenlijk heel gemakkelijk: hoor je een s, dan schrijf je een s. Soms is het nauwelijks te horen en dan kan het zomaar zijn dat beide prima zijn. Bijvoorbeeld bij tijdlijn en tijdslijn of kwaliteitcontrole en kwaliteitscontrole. Twijfel je, zet er dan eens een ander woord in het tweede deel voor in de plaats. Vooral wanneer het tweede woord met een s begint. Bij kwaliteitsstandaard hoor je niet duidelijk die extra s. Vervang standaard door bewaking dan hoor je duidelijk die s. Dan kies je voor kwaliteitsstandaard.

Een beetje richting willen de taalvirtuozen er wel aan geven.

Wanneer wel een S:

• Als het woord eindigt op -waardig, -waard, -gewijs, -halve: lovenswaardig, noemenswaard, stapsgewijs, veiligheidshalve
• Als het eerste deel eindigt op -heid, -ing of -teit: veiligheidsregio, aanbiedingsposter, universiteitspark
• Als het eerste deel een mannelijke (sorry dames) persoonsaanduiding is op -er, -eur, -ier of -aar en daarvan het meervoud op s heeft: bakkerscake, directeursstoel, kunstenaarsatelier
• Als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is dat begint met be-, ge- of ver-: verplegingspost, bedieningspaneel, gebedshuis. Geheimschrift en verbanddoos tellen dan niet mee (verdorie)

En dan geen S:

• Als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is verwijzend naar een object. Motorboot, televisiegids, theaterkostuum
• Als het eerste deel een zelfstandig naamwoord is dat eindigt op -ier en niet een persoon is: nierontsteking, spierkracht
• Als het eerste deel een werkwoordstam is: loopafstand, rekenhulp, babbelkous
• Als het woord eindigt op -schap: blijdschap, ondernemerschap

Kind kan de wassssssssssss doen.